TURİZM YATIRIM TEŞVİK BELGESİ
TURİZM TEŞVİK BELGESİ ALMAK İÇİN İSTENİLEN BELGELER
1 – Ticaret Sicili Gazetesi
2 – İmza Sirküsü
3 – Vergi Levhası
4 – Bilanço
5 – Taahhütname
6 – Taahhütname
7 – Beyan ve Taahhüt
9 – ÇED Raporu
10 – Sigorta Primi Borcu Yoktur Kağıdı
11 – Vekalet (Ankara Danışmanlık Yetkili Uzman Personeline)
TURİZM YATIRIM TEŞVİK BELGESİ NEDİR ?
Yatırım Teşvik Belgesi tasarrufları yatırıma yönlendirmek suretiyle, katma değeri yüksek, ileri ve uygun teknolojileri kullanarak bölgeler arası dengesizlikleri gidermek, istihdam yaratmak ve uluslar arası rekabet gücü sağlamak için yatırımların devlet tarafından desteklenmesi amacıyla verilen bir belgedir. Yatırım Teşvik Belgesi alınması Devlet tarafından, yatırımcıya kredi verileceği anlamına gelmez. Hazine Müsteşarlığı tarafından Yatırım Teşvik Belgesi verilmesi, yatırımı yapan şirkete aşağıda detaylandıracağımız hususlarda avantajlar sağlar. KOBİ Yatırım Teşvik belgesi ve Araştırma-geliştirme yatırımları, teknopark ve teknoparklarda yapılacak yatırımlar, çevre korumaya yönelik yatırımlar, hammaddelerini sözleşmeli üretim modeli ile temin eden tarımsal sanayi yatırımları, Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma kurumu tarafından belirlenen öncelikli teknoloji alanındaki yatırımlar, Bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar, organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerinden oluşan organize küçük sanayi bölgelerine taşınacak yatırımlar hariç,(Fon Kaynaklı Kredi olanağı mevcuttur.) Yatırım Teşvik Belgesi firmaya nakit verilmesi anlamına gelmemektedir. Ancak yatırımcının kasasından büyük miktarlarda nakit para çıkmasını önleyen tedbirlerden oluşur. Yatırım yapan ve yaptığı yatırımların karakteristiği Yatırım Teşvik Mevzuatına uygun olan her yatırımcının yatırım teşvik belgesi alarak devlet yardımlarından faydalanması en doğal hakkıdır. Teşvik Belgesi sahibi olarak yapılacak yatırımda hem ulusal hem uluslar arası pazarlarda rekabet edebilme gücü yükseltilmiş olacaktır.
TURİZM TEŞVİK BELGESİNİN AVANTAJLARI
YATIRIMLARA DEVLETÇE SAĞLANABİLECEK DESTEK UNSURLARI ŞUNLARDIR;
GÜMRÜK VERGİSİ VE TOPLU KONUT FONU İSTİSNASI
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat (hammadde, aramalı ve işletme malzemeleri hariç) ithalatı yürürlükteki ithalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu’ndan istisnadır. Teşvik belgesine istinaden düzenlenen ithal global listelerde yer alan makinelerin ithalatında %100 gümrük muafiyeti uygulanır. Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu İstisnasından yararlanabilmek için, (Müsteşarlıktan teminat karşılığında çekme izni ile ithal edilenler hariç) yatırımın teşvik belgesine bağlanması ve söz konusu makine ve teçhizatın ithal listede yer alması gerekir.
KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI
Belgesine istinaden yerli ve ithal listelerde yer alan, yeni olarak temin edilen, yerli listeler için yurtiçinde imal edilmiş olan makine ve teçhizattan Müsteşarlıkça proje bazında uygun görülenlerin Katma Değer Vergileri makine alımı esnasında ödenmeyecektir
FON’DAN KREDİ TAHSİSİ
Araştırma-geliştirme yatırımları, teknopark ve teknoparklarda yapılacak yatırımlar, çevre korumaya yönelik yatırımlar, Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu tarafından belirlenen öncelikli teknoloji alanındaki yatırımlar, bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar, organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerinden oluşan organize küçük sanayi bölgelerine taşınacak yatırımlar için Fon’dan kredi tahsisi yapılabilir.
TURİZMİ TEŞVİK
Bu Kanunun amacı; turizm sektörünü düzenleyecek, geliştirecek dinamik bir yapı ve işleyişe kavuşturacak tertip ve tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.
Bu Kanun turizm hizmeti ile bu hizmetin gereği turizm bölgeleri, turizm alanları ve turizm merkezlerinin tespiti ile geliştirilmelerine, turizm yatırım ve işletmelerinin teşvik edilmesine, düzenlenmesine ve denetlenmesine ilişkin hükümleri kapsar.
Bu Kanunda yer alan;
a) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını;
b) Turizm Bölgeleri: Sınırları Bakanlığın önerişi ve Bakanlar Kurulu Karan ile tespit ve ilan edilen bölgeleri,
c) Turizm Alanları: Turizm bölgeleri içinde öncelikle geliştirilmesi Öngörülen, mevkii ve sınırları Bakanlığın önerişi, Bakanlar Kurulu Karan ile tespit ve ilan edilen doğal veya sosyokültürel değerlerin yoğunlaştığı alanları,
d) Turizm Merkezleri: Turizm bölgeleri içinde veya dışında, yeri, mevkii ve sınırları Bakanlığın önerisi, Bakanlar Kurulu Karan ile tespit ve ilan edilen, turizm yönünden önem tanıyan yerleri veya bölümlerim,
e) Turizm İşletmeleri: Türk veya yabancı uyruklu, gerçek veya tüzel kişilerce birlikte veya ayrı ayrı gerçekleştirilen ve turizm sektöründe faaliyet gösteren ticari işletmeleri,
f) Turizm Yatırım Belgesi: Turizm sektöründe yatırım yapana tespit edilen yatının dönemi için Bakanlıkça verilen belgeyi,
g) Turizm İşletmesi Belgesi: Turizm sektöründe faaliyet gösteren turizm İşletmelerine Bakanlıkça verilen belgeyi,
h) Belgeli Turizm Yatırım veya İşletmeleri: Bakanlıkça belgelendirilmiş yatırım veya işletmeleri,
i) Yat: Ölçü belgesinde (mesaha şahadetnamesi) yat şeklinde tescil edilen gemiler ile ölçü belgesinin bulunmaması halinde gezi ve spor amacıyla yararlanılan ancak, yük veya yolcu gemisi niteliğinde olmayan tekmil deniz araçlarını, ifade eder.
TURİZM BÖLGE, ALAN VE MERKEZLERİN TESPİTİ
Turizm bölgeleri, turizm alanları ve turizm merkezlerinin tespitinde; ülkenin doğal, tarihi, arkeolojik ve sosyo – kültürel turizm değerleri, kış av ve su spor ve sağlık turizmi ile mevcut diğer turizm potansiyeli dikkate alınır.
TURİZM YATIRIM TEŞVİK BELGE ALINMASI
a)Turizm sektöründe; bu Kanun ve diğer mevzuatta yer alan teşvik tedbirleri ile istisna, muafiyet ve haklardan yararlanabilmek için Bakanlıktan, turizm yatırımı belgesi veya turizm işletmesi belgesi alınması zorunludur. b)Belgeli yatırımlara, Bakanlıkça belirlenen süreler içinde başlanması ve yatırımın tamamlanarak işletmeye açılması zorunludur. Ancak, Bakanlıkça kabul edilen zorunlu sebeplerle bu süre uzatılabilir.
DOĞAL TURİZM KAYNAKLARININ KORUNMASI VE KULLANILMASI
Turizm bölgelerinde ve turizm merkezlerinde; Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kamu yararına korunmasına veya kamu yararına kullanılmasına katkıda bulunacak yapı ve tesisler, bu Kanunun 3. maddesindeki belgelere sahip olmak kaydıyla, tapu kaydı aranmaksızın, 8. maddedeki koşullara uygun olarak, imar planlarına göre yapılabilir ve işletilebilir. Turizm bölgelerinde ve turizm merkezlerinde Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde, bölgenin doğal ve kültürel özelliklerini bozmamak, turizm işletmelerine zarar vermemek ve imar planlarına uygun olmak ve Bakanlıktan izin almak kaydıyla kamuya yararlı diğer yapı ve tesisler yapılabilir ve işletilebilir. Deniz, göl ve akarsular ile kıyılan, özelliklerini bozucu ve yıpratıcı şekilde kullanılamaz. Bu yerlerden kum, çakıl ve taş alınması gibi çeşitli şekillerde yararlanma 1738 sayılı Seyir ve Hidrografı Hizmetleri Kanununa göre Deniz Kuvvetleri Komutanlığının görüşü alınmak kaydıyla Bakanlığın iznine bağlıdır.
PLANLAR
Turizm bölgelerinde ve turizm merkezlerinde Bakanlıkça yapılan veya yaptırılan ve imar ve İskan Bakanlığına sunulan planlar altı ay, haritalar ve kıyı kenar çizgisi iki ay içinde onaylanır. Bakanlık, turizm alanlarında ve turizm merkezlerinde İmar ve İskan Bakanlığınca onaylı nazım imar planlarına uygun olarak, turizm amaçlı imar uygulama planlarının tadil etmeye ve onaylamaya yetkilidir. Turizm alanları ve turizm merkezleri dışında, belediye sınırlan ve mücavir alanları içinde kalan ve imar planları ile turizme ayrılan arsalardan; üzerinde belgeli turizm işletmesi bulunan veya Bakanlıkça talep edilenler hakkında yapılması gereken imar planı değişiklikleri öncelikle yapılır. Turizm bölgelerinde ve turizm merkezlerinde turizm dışı kullanıma ilişkin imar uygulama planlan ve altyapı projeleri, ilgili kuruluşça, Bakanlığın olumlu görüşü alındıktan sonra yürürlüğe konur. Bakanlık bu konudaki görüşünü 3 ay içinde ilgili kuruluşa bildirir. Turizm bölgeleri ve turizm merkezleri dışındaki bu gibi işlemleri, ilgili kuruluş Bakanlık ile koordine eder.
TAŞINMAZ MALLARI TURİZM AMAÇLI KULLANIMI
Turizm alanlarında ve turizm merkezlerinde Bakanlığın talebi üzerine, imar planları yapılmış ve turizme ayrılmış yerlerdeki taşınmaz mallardan; Hazineye ait olan yerlerde ormanlar, ilgili kuruluşlarca Bakanlığa tahsis edilir.
TAHSİS
(a) Hazine adına tahsisi yapılmamış Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerle kapanan yollar ve yol fazlalarının resen tescili,
(b) Ormanların, turizme ayrılması planlarının tadili, İşlemleri tamamlandıktan sonra yapılır ve talep tarihinden başlayarak en geç 1 ay içinde tamamlanır. (2)Kamu kuruluşlarına ait olanlar, talep tarihinden başlayarak en geç 2 ay içinde Hazine adına tapuya tescil ve Bakanlığa tahsis edilir. Devre ilişkin şartlar ve bedel, ilgili kuruluşlar ile Hazine arasında 6830 sayılı İstimlak Kanunun 30’ncu maddesine göre çözümlenir. (3)Gerçek ve tüzel kişiler ile vakıflara ait olup, turizm işletmesi belgesi ne sahip olmayanlar, Bakanlıkça kamulaştırılarak, Hazine adına tapuya tescil ve tescil tarihinden başlayarak en geç 1 ay içinde Bakanlığa tahsis edilir. Uyuşmazlıklarda dava ve takipler kamulaştırma kararına değil bedeline ilişkin olarak yürütülür ve sonuçlandırılır. Uyuşmazlıkların çözümlenmemiş olması, arazinin turizm amaçlı kullanıma tahsisine engel sayılmaz. B.(A) fıkrasına göre tahsis edilen taşınmaz mallar yatırımcıya intikal ettirilinceye kadar, Hazinece Bakanlıktan bir ödeme talep edilmez.
C. Bu taşınmaz malların yatırımcılara tahsisi, kiralanması ve bunlar üzerine irtifak hakkı tesisine ilişkin esaslar ile süreler, bedeller, hakların sona ermesi ve diğer şartlar Bakanlık, Maliye Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2490 sayılı Artırma ve Eksiltme ve İhale kanunu ile 6831 sayılı Orman Kanunu hükümlerine bağlı olmaksızın müştereken tespit edilir.
D. Bakanlık, bu taşınmaz malları (C) fıkrası uyarınca tespit edilmiş olan şartlarla Türk ve yabancı uyruklu, gerçek ve tüzel kişilere kiralamaya, tahsis etmeye, bu taşınmaz mallar üzerinde müstakil ve daimi haklar dahil irtifak hakkı tesisine ve bunlardan altyapı için gerekli olanlar üzerinde, altyapıyı gerçekleştirecek kamu kurumu lehine bedelsiz irtifak hakkı tesisine yetkilidir.
E. Turizm bölgelerinde ve turizm merkezlerindeki taşınmaz malların iktisabı, 442 sayılı Köy Kanunu ile 2644 sayılı tapu kanunda yer alan yabancı uyruklularla ilgili tahditlerden Bakanlık Kurulu Kararı ile istisna edilebilir. F. Turizm bölgelerinde, turizm alan ve turizm merkezleri dışında kalan ve imar planları ile turizme ayrılan yerlerdeki taşınmaz mallara da, Bakanlığa bu bölgelerde yatırım yapmak maksadıyla müracaat vaki olduğunda, Bakanlığın talebi üzerine bu madde hükümleri uygulanır. Kamu kuruluşlarına ait turizm, eğitim ve dinlenme maksatlı tesisler, turizm bölgeleri ve turizm merkezleri içinde kalsalar dahi, kurumlarına bağlı olarak faaliyetlerine devam ederler ve bu madde hükümleri dışındadırlar.
KAMU YATIRIMLARI
a) Turizm alanları ve turizm merkezlerinin yol, su, kanalizasyon, elektrik ve telekomünikasyon gibi altyapı ihtiyaçlarının ilgili kamu kuruluşlarınca öncelikle tamamlanması zorunludur. Bu maksatla ilgili bakanlık ve kuruluşlara tahsis edilen ödenekler Bakanlığın uygun görüşü alınmadan başka maksatla kullanılamaz. b) Bakanlığın uygun görüşü alınmadan kamu kuruluşlarınca turizm işletmeciliği amaçlı yatırımlar programlanamaz.
FİYAT TARİFELERİ
Belgeli işletmelerin, uygulayacakları fiyat tarifelerinin hazırlanması ve onaylanmasına ilişkin genel ilkeler Bakanlıkça belirlenir. İşletmeler en geç temmuz ayı sonuna kadar bir sonraki takvim yılında uygulayacaktan tarifelerim Bakanlığa göndermek zorundadırlar. Belgeli işletmelerde Bakanlıkça belirlenen ilkeler uyarınca onaylanmış tarifelerin dışında, başka bir tarife uygulanamaz, işletmeler, onaylanmış fiyat tarifelerim Bakanlıkça saptanan esaslara uygun olarak kolayca okunabilecek bir yerde bulundurmak ve ayrıca istediğinde göstermek zorundadırlar.
BİLGİ VERMEK
Belgeli yatırımcılar ve belgeli işletmeciler, belgeye konu tesisin tümünün veya bir kısminin aynı amaçlarla kullanılmak üzere devredilmesi veya kiraya verilmesi ve ortaklık statüsünün değiştirilmesi ile işletme konularının turizm işletmesi niteliğini koruması kaydıyla, kısmen veya tamamen değiştirilmesi için Bakanlıktan izin almak zorundadırlar.
Ayrıca, belgeli yatırımlar kuruluş dönemlerinde yatırımlarına ilişkin gelişmeleri altı aylık devrelerde, işletmeler için ülke turizminin göstergelerinin belirlenmesinde kullanılacak verileri üçer aylık devrelerde Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler.
TURİZM TEŞVİK BELGESİ NE İŞE YARAR
TEŞVİKLE İLGİLİ ESASLAR VE HÜKÜMLER
TEŞVİK KOORDİNASYON ESASLARI
Turizm sektöründeki teşvik tedbirleri ile turizm yatırım ve işletmelerinin bu teşviklerden yararlanma usul ve esasları, Bakanlığın koordinatörlüğünde ilgili bakanlıklar ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca müştereken tespit edilir.Yatırımlar için öncelik sırası; turizm alanları ve turizm merkezleri, turizm bölgeleri ve Bakanlıkça tespit edilen diğer yerlerdir. Belgeli işletmelerden Bakanlar Kurulunca her yıl belirlenen döviz miktarını sağlayanlar, ihracatçı sayılırlar.
TURİZM KREDİLERİ
a)Turizm kredileri öncelikle turizm alanları ve turizm merkezlerinde yapılacak yatırımlara tahsis edilir. b)T.C. Turizm Bankası Anonim Şirketi, turizm alanları ve turizm merkezlerindeki belgeli yatırımlara tahsis edilmek üzere, yabancı kaynaklardan döviz kredileri alabilir. Bu kredilerin temininde; Hazine tarafından sağlanan krediler için kabul edilen şartlar aynen uygulanır ve bu kredilerin tahsisi ve geri ödenmesi ile ilgili genel esaslar, Maliye Bakanlığı, Bakanlık ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca müştereken düzenlenir.
ORMAN FONUNA KATKININ TAKSİTLENDİRİLMESİ
Ormanlarda yer alacak turizm yatırımı belgeli tesislerin, 6831 sayılı Orman Kanununun Ek 3. maddesinin (c) fıkrası uyarınca ödemek zorunda oldukları bedel, tahsis tarihini takip eden üçüncü yıldan itibaren, beş yıl vade ve beş eşit taksitte alınır.
ELEKTRİK HAVA GAZI VE SU ÜCRETLERİ
19 Ocak 2002 gün ve 24645 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan; 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun gereğince, 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nun 16. maddesine göre Bakanlığımızdan belgeli yatırım ve işletmelerin elektrik, gaz ve su ücretlerine sağlanan indirimli tarife uygulamalarına son verilmiştir.
23.05.2002 gün ve 24763 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 19.01.2002 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren, 12.04.2002 gün ve 2002/4100 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı doğrultusunda, 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nun 16. maddesine göre turizm belgeli yatırım ve işletmelerin elektrik tüketimlerine, önceden olduğu gibi mesken ve sanayi tarifesinden hangisi daha düşükse o tarifenin uygulanmasına yeniden başlanılmıştır. Ancak uygulama kapsamına su ve gaz ücretleri dahil edilmemiştir.
HABERLEŞME KOLAYLIKLARI
Belgeli yatırım ve işletmelerin telefon ve teleks taleplerine ilişkin her türlü işlem ve tahsis öncelikle yapılır.
PERSONEL ÇALIŞTIRILMASI
a)Belgeli işletmelerde nitelikli yabancı uzman personel ve sanatkarlar, Bakanlığın uygun görüşü ve içişleri Bakanlığının izni ile 2007 sayılı Türkiye’de Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında Kanun hükümlerinden istisna edilerek çalıştırılabilir. Ancak bu şekilde çalıştırılan yabancı personelin miktarı toplam personelin % 10’unu geçemez. Bu oran Bakanlıkça % 20’ye kadar artırılabilir. Bu personel işletmenin faaliyete geçişinden 3 ay öncesinden itibaren çalışmaya başlayabilir.
b)2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununun 12.maddesi kapsamına giren belgeli işletmelerde 21 yaşından küçük kişilerin çalıştırılabilmeleri o yerin en büyük mülki amirinin izni ile mümkündür.
ALKOLLÜ İÇKİ SATIŞI VE TALİH OYUNLARI
a) Belgeli işletmeler Bakanlığın iznine bağlı olarak, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 178. maddesi ile 222 sayılı ilköğretim ve Eğitim Kanununun 61′ nci maddesindeki alkollü içki satışı ve ruhsatlarına ilişkin hükümlerin dışındadır.2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununun 12. maddesi kapsamına giren belgeli işletmelerden Bakanlıkça müsaade edilenlere yanlarında veli ve vasileri olmak şartıyla 18 yaşından küçükler de girebilir. b) Turizm işletmelerine bağlı ya da müstakil olarak talih oyunları oynatılabilecek mahallerin açılması yasaktır. Diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici 1 Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce Turizm Bakanlığı tarafından izin verilmiş bulunan talih oyunları işletmelerinin izinleri, bu Kanunun Resmi Gazetede yayımlanmasını izleyen günden başlayarak 6 ay sonra herhangi bir bildirime gerek olmaksızın kendiliğinden hükümsüz olur. Bu tarihten sonra bu işletmelerin faaliyetlerine hiç bir şekilde izin verilmez.
RESMİN TATİL HAFTASONU VE ÖĞLE TATİLLERİ
Belgeli işletmeler ile belge kapsamındaki yardımcı hizmet satış yerleri Bakanlıkça verilen belgede belirlenen çalışma süresi içinde resmi tatil, hafta sonu ve öğle tatillerinde de faaliyetlerine devam ederler.
TURİZMİ GELİŞTİRME FONU KURULMASI
Turizm alanlarında ve turizm merkezlerinde yer alacak turizm yatırımlarım yatırımın % 15 ‘ine kadar, en çok 20 yıl vadeli kredilerle desteklemek ve dış pazarlama imkanlarının geliştirilmesi harcamaları için Bakanlığın emrinde “Turizmi Geliştirme Fonu” kurulmuştur. Verilecek kredilerin vade ve faiz oranları ile dış pazarlama imkanlarının geliştirilmesi amacıyla harcanacak miktar. Bakanlar Kurulunca belirlenir.
FONUN GELİRLERİ, TURİZMİ GELİŞTİRME FONU
a) Bakanlığın bütçesine bu amaçla her yıl konulan ödeneklerden,
b) T.C. Turizm Bankası Anonim Şirketi karından Hazine hisselerine düşen paydan,
c) Fondan verilecek kredilerin faizlerinden,
d) Triptik veya gümrük geçiş karneleri hizmetleri gelirlerinden Bakanlar Kurulunca belirlenecek paydan,
e) Bu Kanun uyarınca turizm işletmelerine verilecek para cezalarından
f) Hizmete katılma payları ile diğer yardım ve bağışlardan, Oluşur.
FONUN KULLANILMASI
Turizmi Geliştirme Fonu, T.C. Turizm Bankası Anonim Şirketi aracılığı ile kullanılır. Bu fondan yapılacak harcamalar 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ve 2490 sayılı Artırma ve Eksiltme ve ihale Kanunu hükümlerine tabi değildir. Fonun ita amiri Kültür ve Turizm Bakanıdır. Fon Maliye Bakanlığının denetimine tabidir.
DEVİR HALİNDE TEŞVİK HÜKÜMLERİ
Belgeli yatırım veya işletmeyi aynı amaç ve niteliklerinin korunması şartıyla devir alanlar, teşvik hükümlerinden Bakanlığın izni ile aynen yararlanırlar.
TURİZM FAALİYETLERİNİN SONA ERMESİ HALİNDE TEŞVİK HÜKÜMLERİNİN DURUMU
Belgeli yatırım ve işletmeler, turizm amaçlı kullanımlarım sona erdirmesi ve bir yıl içinde tekrar turizm faaliyetlerine dönmemesi halinde, teşvik uygulamaları kapsamında yararlandıktan istisna, muafiyet ve hakların parasal tutarını, ilgili mevzuat hükümleri gereğince ödemekle yükümlüdürler. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunca Turizm Bankasına pay verilmesine dair olan Geçici 2.madde, 18.4.1983 – 2817 sayılı kanunla mülgadır) Mad. 54 İşletmenin, savaş hali, tabii afetler ve salgın hastalık gibi zorunlu nedenlerle faaliyetine son verilmesi halinde, ödeme yükümlülüğünün kaldırılmasına. Maliye Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça karar verilebilir.
BÖLÜM YAT TURİZMİ LİMAN İŞLETMECİLİĞİ
Gerçek, veya tüzelkişiler, Bakanlıktan gerekli belgeyi almak kaydı ile yat limanı işletmeciliği yapabilirler. Ancak; yabancılar tarafından kurulacak işletmelerde Türk uyruklu gerçek veya tüzelkişilerle ortaklık şartı aranır.
YAT İŞLETMECİLİĞİ
a) Gerçek veya tüzelkişiler, Bakanlıktan gerekli belgeyi almak kaydı ile yat işletmeciliği yapabilirler. Türk Bayrağı çekemeyen yatlara 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 823.maddesine bağlı kalınmaksızın Türk Bayrağı çekilmesine izin vermeye Bakanlık yetkilidir.
b) Yabancı bayraklı yatların Türk sahillerinde ve Türk limanları arasında turizm amacı ile kullanılmasına ilişkin esaslar, ihtiyaca göre Bakanlar Kurulu Karan ile belirlenir.
KARASULARINDA SEYİR ESASLARI
a) Yabancı limanlardan gelip Türk limanlarına giren veya yabancı limanlara gitmek üzere Türk Karasuları dışına çıkan yalların, hudut kapılarında giriş ve çıkış yapmaları esastır.
b) Yabancı bayraklı ve yabancı limanlardan gelen veya Türkiye’de kışlayan yatlar için, 1615 sayılı Gümrük Kanununun 34, 35 ve 41. maddeleri uyarınca ilk vardıkları Türk limanında veya kışlamak üzere kalınan son bağlama yerinde yapacakları beyan ve işlemler sonradan uğrayacakları Türk limanlarında da geçerlidir.
c) Yatlara Türk limanında yapılan sıhhi muamele yabancı bir limana uğramadıkları sürece bir yıl geçerlidir ve bunlara vize uygulanmaz. Ancak ölüm ve bulaşıcı hastalık halinin en yakın liman başkanlığına veya mülki idare amirliğine derhal bildirilmesi zorunludur.
d) Yabancı bayraklı yatlar ile yabancıların kullandıkları yatlar Bakanlar Kurulunca, Genelkurmay Başkanlığının da uygun görüşü alınarak tespit ve ilan edilen bölgelerde: (1) Seyir evrakında gösterilen güzergah üzerinde seyredebilirler. (2) Bu güzergah üzerinde gümrük idaresi bulunmayan yerlere de başkaca bir tahdit bulunmaması kaydıyla gezi amacıyla yanaşabilirler ve demirleyebilirler.
YATLARIN TÜRKİYE’DE KALIŞ SÜRESİ VE KABOTAJ HAKLARI
Yabancı bayraklı yatlar bakım, onarım, kızaklanma ve kışlamak amacı ile, Türkiye’de iki yıla kadar kalabilirler. Bu süre Bakanlar Kurulunun belirleyeceği esaslara göre uzatılabilir. Özellikleri Ulaştırma Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken belirlenecek Türk Bayraklı yatlar; Türk ve yabancı uyruklu kişilere gezi, spor ve eğlence amacıyla kullanılmak üzere kiraya verilebilir. Bu şekilde kiralanan yalların ticari amaçlı kullanımı yasaktır. Yabancı bayraklı yatların gezi, spor ve eğlence amacı ile kullanılması yolcu taşımacılığı sayılmaz.
DENETLEME VE CEZALAR DENETLEME YETKİSİ
Belgeli yatırım ve işletmeleri, bu yatırım ve işletmelerin belgeye esas olan niteliklerini, bu niteliklerini koruyup korumadıklarını denetleme ve işletmeleri sınıflandırma yetkisi münhasıran Bakanlığa aittir. Bakanlığın gerek görmesi halinde, denetim ve sınıflandırmaya esas oluşturacak tespitler, Bakanlıkça yetkili kılınacak gerçek veya tüzel uzman kişilere de yaptırılır. Ancak bu tespitlere göre Bakanlıkça karar alınır ve uygulanır. Bu kişilerin nitelikleri, seçilme esas ve usulleri, görevleri, yetkileri ve tespit esas ve usulleri ile gerçeğe aykırı tespitler için uygulanacak esaslar yönetmelikte gösterilir. Bakanlık; gerekli gördüğü hallerde, belgesiz turistik yatırım ve işletmelerdeki denetime esas olacak tespitleri, yukarıdaki esaslar çerçevesinde resen yaptırır ve gereği yapılmak üzere ilgili idarelere bildirir. Bakanlık dışından görevlendirilecek tespit elemanlarına hizmet karşılığı yapılacak ödemeler Turizmi Geliştirme Fonundan karşılanır.
CEZALAR
a) Bu Kanuna ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliklerde gösterilen koşullara uymayan belgeli yatırım ve işletmelere diğer mevzuattaki ceza hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıdaki maddelerde belirtilen cezalar uygulanır.
b) 33 üncü maddedeki para cezaları denetleme elemanları tarafından tayin edilir ve 7 gün içinde ödenmesi teminen ilgili işletmeye ve mahalli mal müdürlüğüne ceza tutanağı verilir. Yukarıdaki süre içinde ödenmeyen para cezaları 6183 sayılı Kamu Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. İtiraz veya iptal davası para cezasının tahsilini durdurmaz.
UYARMA CEZASI
Turizm yatırım ve işletmelerinin idare ve işletilmelerinde görülecek kusur, aksaklık ve eksiklikler için, belge sahibine denetimi yapan elemanlar veya Bakanlıkça uyarma cezası verilir.
PARA CEZALARI
Para cezaları aşağıda belirtilen durumlarda ve miktarlarda uygulanır. Bu miktarları iki misline kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
a) Uyarma cezasına rağmen gerekli düzeltmenin yapılmaması veya ikinci uyarma cezasını gerektiren aynı veya ayrı fillerin veya bir denetleme sırasında uyarma cezasını gerektiren birden fazla fiilin tespiti ile bu Kanunda belirtilen veya Bakanlıkça istenen bilgilerin süresi içinde verilmemesi veya yanıltıcı bilgi verilmesi hallerinde beş bin liradan elli bin liraya kadar para cezası,
b) Onaylı fiyat tarifelerinin üzerinde fiyat uygulanması halinde, fazladan alınan ücretin on misli para cezası,
c) Bakanlığa haber vermeden ve Bakanlıkça uygun görülmeyen nedenlerle bir yıl içinde işletmenin bir kısminin veya tamamının otuz günden fazla süreyle kapalı tutulması halinde, elli bin lira para cezası,
d) Ülke turizminin itibarını zedeleyen durumlarda ve müşterinin mal veya can güvenliğinin sağlanmasında ağır kusur ve ihmalin tespiti halinde, yirmi bin liradan yüz bin liraya kadar para cezası,
e) İşletmede, işletme sahip veya sorumlusunun katkısı, kusuru veya ihmaliyle suç işlendiğinin tespiti halinde, özel hükümler saklı kalmak kaydı ile yirmi beş bin liradan yüz bin liraya kadar para cezası,
f) Bir yıl içinde aynı veya ayrı nedenlerle en az iki defa para cezası almış olup yeniden cezayı gerektiren bir fiilin tespit edilmesi halinde, yüz bin lira para cezası.
TURİZM YATIRIMI VEYA TURİZM İŞLETME BELGESİNİN İPTALİ
Turizm yatırım belgesi veya turizm işletmesi belgesi aşağıdaki hallerde Bakanlıkça iptal edilir. a) 33 üncü maddenin (f) fıkrasında belirtilen cezayı takiben tekrar para cezası gerektiren bir suçun işlenmesi, b) Bakanlıkça kabul edilebilir bir neden olmaksızın, verilen süreler içinde tesislerin yapımına başlanmaması veya işletmeye açılmaması, c) Bakanlığın onayı alınmaksızın belgeye esas yatırım veya işletmenin tümünün veya bir kısminin devredilmesi veya kiraya verilmesi veya ortaklık statüsünün, unvanının veya işletme konularının değiştirilmesi veya tesisin tadili, Bakanlar Kurulunun 27/6/1985gün ve 85/9621 sayılı Kararıyla 33. Maddede belirtilen durumlarda uygulanan para cezaları iki misli artırılmıştır. Daha sonra çıkan 7.12.1988 tarih, 3506 sayılı ve 6.12.1989 tarih, 3591 sayılı kanunlar çerçevesinde 33. ve 36. maddelerde yazılı para cezaları her yıl artırılmaktadır. d) 33 üncü maddenin (e) fıkrasındaki şartların tahakkuku ve tesisin açık kalmasının ülke turizmi veya can güvenliği yönünden sakınca yaratması, e) Gerek turizm işletmecilik, gerek genel sağlık açısından tesis vasıflarının önemli derecede yitirilmiş olduğunun tespiti, f) Yatırım veya işletme döneminde, tesisin belgelendirme için gerekli vasıfları yitirmiş olması.
CEZALARA İTİRAZ VE DAVA AÇILMASI
a) Bu Kanuna göre verilecek uyarma cezası kesindir.
b) Denetleme elemanlarınca verilen para cezalarına karşı, 7 gün içinde Bakanlığa itiraz edilebilir. Bakanlık, itiraz üzerine, denetleme elemanlarınca verilen para cezalarım, aynen veya değiştirerek veya kaldırarak, en geç bir ay içinde karara bağlar.
c) Para cezalarına ilişkin Bakanlık kararına ve diğer cezalara karşı, belgeli işletmenin bulunduğu yargı çevresindeki idare mahkemesi nezdinde iptal davası açılabilir.
DİĞER CEZALAR
a) Bu Kanunun 6. maddesi hükümlerine aykırı davranışların tespiti halinde; üç aydan on sekiz aya kadar hapis veya elli bin liradan yüz bin liraya kadar ağır para cezası veya her ikisine birlikte hükmolunur. b) Bu kanunun 29 uncu maddesinin 2. fıkrasına aykırı hareket edenler elli bin liradan yüz bin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır. Tekerrüründe ceza iki kat artırılır.
BAKANLAR KURULU KARARI İLE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK YÖNETMELİKLERE DÜZENLENECEK HUSUSLAR;
1) Turizm Bölgeleri, turizm alanları ve turizm merkezlerinin belirlenmesi için çalışma gruplarının oluşturulması Bakanlık ile ilişkileri, görev ve yetkileri ile çalışma şekline ilişkin konular,
2) Turizm yatınım ve turizm işletmesi belgeleri nin verilmesi, bu işletmelerin yönetim, personel ve işletme özellikleri ile uymak zorunda oldukları fiziki şartlar ve diğer konular,
3) İnsan ve çevre sağlığı ile can ve mal güvenliğine dahil olmak üzere; belgeli yatırım ve işletmelerin belgeye esas olan vasıflarının tarifelerinin, temizlik, intizam, servis, idare ve işletme tarzları ile diğer hususların denetlenmesine ve denetleme elemanlarının niteliklerine, atanmalarına ve yetkilerine ait konular,
4) Yat limanı ve yat İşletmeciliği ile bu Kanunun 28 ve 29. maddelerinin uygulanmasına ilişkin hususlar.
Bakanlık ile ilgili diğer bir Bakanlıkça müştereken hazırlanacak yönetmeliklerle düzenlenecek hususlar;
1) Maliye Bakanlığı ile;
a) Bu Kanun uyarınca verilecek para cezalarının tahsili ve Turizmi Geliştirme Fonuna yatırılmasına ilişkin konular,
b) Turizmi Geliştirme Fonunun kullanılması ve denetimine ilişkin konular,
2) İçişleri Bakanlığı ile; Belgeli İşletmelerin 2007 sayılı Türkiye’de Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında Kanun hükümlerindcn istisna edilerek çalıştırılabilecek yabancı kişilerin meslek ve niteliklerine ilişkin konular.
3) İmar ve İskan Bakanlığı İle; Turizm alanlarında ve turizm merkezlerinde imar planlarının hazırlanması ve onaylanmasına ilişkin konular.
BAKANLIKÇA HAZIRLANACAK YÖNETMELİKLERLE DÜZENLENECEK HUSUSLAR;
1) Belge sahiplerinin Bakanlıkla, birbirleri ve müşterileriyle karşılıklı hak ve yükümlülükleri ile bu ilişkilerde uymak zorunda oldukları konular,
2) Bu Kanunun uygulanmasında cezalarla ilgili usul ve esaslar ile Bakanlık bünyesinde ceza uygulamalarım karara bağlayacak kurulların kimlerden oluşacağı ve ceza hükümlerinin uygulanmasına ilişkin hususlar, 3) Bu Kanunun uygulanmasında ihtiyaç duyulacak diğer konular.
Ek 1 (27.10.1988 – 3487 ile değişik) Turizm alanı ve merkezi içerisinde yer alan yıkanmaya mahsus şifalı sıcak ve soğuk maden suları, verilmiş ve kullanılmakta olan haklar ile tapuda müseccel haklar saklı tutulmak üzere, bu Kanun hükümlerine göre turizm yatırımcılarına verilir. 10 Haziran 1926 tarih ve 927 sayılı Kanun ile 17/6/1942 tarih ve 4268 sayılı Kanunun 24/5/1957 tarihli ve 6977 sayılı Kanunla değişik 2. maddesinde belirtilen kurumların yetkileri, ilan edilen turizm alanı ve merkezi içerisinde kalmak şartıyla Bakanlığa aittir. Ancak, özel idarelerin rüsum ve temettü hakları saklıdır. Turizm alanı ve merkezi içerisinde verilmiş kaynakları tesislerinde tam olarak kullanmayan hak sahiplerinin, bu Kanuna göre çıkarılacak yönetmeliğin yürürlüğünden itibaren bir yıl içerisinde, kaynak hakkını tam olarak kullanıp işleteceğini bildirmesi, plan ve projesini Bakanlığa vermesi ve uygun görülmesi şartıyla kaynak hakkından yararlanmaya devam eder. Aksi halde kullanılmakta olan sudan artan miktar Bakanlıkça isteklilerine verilir. Yıkanmaya mahsus şifalı su hakkı almış gerçek ve tüzel kişilerin yararlandıkları kaynak suyu fazlasının tespiti ile yararlanmadıkları kaynak suyu fazlasının işletilme şekil ve şartları, sahalarda yeniden bulunan kaynakların işletilmesine ve diğer hak sahipleriyle olan düzenlemelere ilişkin usul, şekil ve yeterlilikle ilgili hususlar; Sağlık ve Sosyal Yardım, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıklarının görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle gösterilir.
Ek 2 (30.5.1991 – 3754 ile ek) Türkiye’ye giriş yapan yabancılara ait karavan ve motokaravanlar bakım, onarım ve kışlamak amacı ile 2 yıla kadar kalabilir ve sahipleri başka bir vasıta ile Türkiye’den ayrılabilir.
Bu amaçla tespit edilecek mahal ve depolarda kışlayabilecek olan yabancılara ait motokaravan ile karavanların kullanılmaları ile kalış usul ve esasları Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüşü alınarak Turizm Bakanlığınca bir yönetmelik ile belirlenir.
Ek 3 (30.5.1991 – 3754 ile ek) Bakanlık, turizm sektörünü düzenleyecek, geliştirecek , dinamik bir yapı ve işleyişe kavuşturacak tertip ve tedbirleri alırken sektörle ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının oluşmasına yardımcı olacak her türlü tedbiri alır.